استافیلوکوکوس اورئوس

استافیلوکوکوس اورئوس از دیرباز به عنوان یکی از مهم ترین باکتری های عامل بیماری در انسان شناخته شده است. این عامل اصلی عفونت های پوست و بافت نرم مانند آبسه (جوش)، فورونکل و سلولیت است. اگرچه اکثر عفونت های استاف جدی نیستند. استافیلوکوکوس اورئوس یک باکتری کروی شکل گرم مثبت، عضوی از باسیلوتا و عضوی معمولی از میکروبیوتای بدن است که اغلب در دستگاه تنفسی فوقانی و روی پوست یافت می شود.

خواص S. aureus

• توانایی رشد هوازی و بی هوازی در طیف وسیعی از دماها و در حضور غلظت زیاد نمک. مورد دوم مهم است زیرا این باکتری ها عامل شایع مسمومیت غذایی هستند.
• دارای کپسول پلی ساکاریدی که از باکتری ها در برابر فاگوسیتوز محافظت می کند.
• پروتئین‌های سطح سلول (پروتئین A، پروتئین‌های فاکتور جمع‌آوری) که واسطه چسبیدن باکتری‌ها به بافت‌های میزبان هستند.
• کاتالاز که از استافیلوکوک ها در برابر پراکسیدهای تولید شده توسط نوتروفیل ها و ماکروفاژها محافظت می کند.
• کواگولاز فیبرینوژن را به فیبرین نامحلول تبدیل می کند که لخته ایجاد می کند و می تواند از استافیلوکوکوس اورئوس در برابر فاگوسیتوز محافظت کند.

آنزیم های هیدرولیتیک و سیتوتوکسین ها:

• لیپازها، نوکلئازها و هیالورونیداز که باعث تخریب بافت می شود.
• سیتوتوکسین ها (آلفا، بتا، دلتا، گاما، لکوسیدین) که گلبول های قرمز، نوتروفیل ها، ماکروفاژها و سایر سلول های میزبان را لیز می کنند.

سموم:

• انتروتوکسین ها (بسیاری از نظر آنتی ژنی متمایز) سموم مقاوم در برابر حرارت و مقاوم به اسید هستند که مسئول مسمومیت غذایی هستند.
• سموم لایه بردار A و B باعث لایه برداری لایه های سطحی پوست می شوند (سندرم پوست سوخته)
• سم سندرم شوک سمی یک سم مقاوم در برابر حرارت و پروتئاز است که پاتولوژی چند عضوی را واسطه می کند.

اپیدمیولوژی استافیلوکوکوس اورئوس

علت شایع عفونت ها هم در جامعه و هم در بیمارستان است زیرا باکتری ها به راحتی از فرد به فرد و از طریق تماس مستقیم یا قرار گرفتن در معرض ملحفه ها، لباس ها و سایر سطوح آلوده منتقل می شوند.
سویه های مقاوم به آنتی بیوتیک (مانند MRSA) به طور گسترده در بیمارستان و جامعه توزیع می شوند.

بیماری بالینی استاف اورئوس

1. بیماری های پیوژنیک S. aureus
2. بیماری های ناشی از توکسین S. aureus

بیماری های پیوژنیک S. aureus

زرد زخم (Impetigo): عفونت موضعی پوست که با وزیکول‌های پر از چرک روی یک پایه قرمز شده یا اریتماتوز مشخص می‌شود. بیشتر در کودکان در صورت و اندام دیده می شود.
فولیکولیت (Folliculitis): زرد زخم که فولیکول های مو مانند ناحیه ریش را درگیر می کند.
فورونکل ها (جوش ها) و کربونکول ها: ندول های پوستی بزرگ و پر از چرک. می تواند به لایه های عمیق تر پوست پیشرفت کند و در خون و سایر نواحی بدن پخش شود.
عفونت زخم (Wound infections): با اریتم و چرک در محل تروما یا جراحی مشخص می شود. در صورت وجود جسم خارجی (مانند ترکش، بخیه جراحی) درمان دشوارتر است. اکثر عفونت ها هم در جامعه و هم در بیمارستان توسط MRSA ایجاد می شود. حملات مکرر عفونت شایع است.
پنومونی (Pneumonia): تشکیل آبسه در ریه ها. عمدتاً در افراد بسیار جوان و مسن و اغلب به دنبال عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی مشاهده شده است.
اندوکاردیت (Endocarditis): عفونت پوشش اندوتلیال قلب؛ این بیماری می تواند به سرعت پیشرفت کند و با میزان مرگ و میر بالایی همراه است.
استئومیلیت (Osteomyelitis): تخریب استخوان ها، به ویژه نواحی بسیار عروقی استخوان های بلند در فرزندان.
آرتریت سپتیک (Septic arthritis)– عفونت فضاهای مفصلی که با یک مفصل متورم و قرمز شده همراه با تجمع چرک مشخص می شود. شایع ترین علت آرتریت سپتیک در کودکان می باشد.

بیماری های ناشی از توکسین S. aureus

مسمومیت غذایی (Food poisoning): پس از مصرف مواد غذایی آلوده به انتروتوکسین پایدار در برابر حرارت، شروع استفراغ شدید، اسهال و گرفتگی معده سریع است (2 تا 4 ساعت) اما در عرض 24 ساعت برطرف می شود. این به این دلیل است که مسمومیت ناشی از سم از پیش ساخته شده موجود در غذا است نه عفونتی که در آن باکتری ها باید رشد کنند و در روده سم تولید کنند.
سندرم پوست سوخته (Scalded skin syndrome): باکتری در یک عفونت موضعی سمی را تولید می کند که از طریق خون پخش می شود و باعث می شود که خارجی ترین لایه پوست تاول بزند و پوست کنده شود. تقریباً منحصراً در کودکان بسیار خردسال دیده می شود.
سندرم شوک سمی (Toxic shock syndrome): باکتری ها در یک عفونت موضعی سمی را تولید می کنند که بر اندام های متعدد تأثیر می گذارد. که در ابتدا با تب، افت فشار خون، ماکولا و انتشار بثورات اریتماتوز مشخص می شود. میزان مرگ و میر بسیار بالایی در ارتباط با این بیماری وجود دارد مگر اینکه آنتی بیوتیک ها به سرعت تجویز شوند و عفونت موضعی مدیریت شود.

تشخیص

میکروسکوپ: برای عفونت‌های پیوژنیک مفید است، اما برای باکتریمی (موجودات بسیار کم)، مسمومیت غذایی (مسمومیت)، یا سندرم پوست سوخته و سندرم شوک سمی (تولید سم در محل موضعی عفونت و باکتری‌هایی که معمولاً در بافت‌های عضو آسیب‌دیده نیستند) مفید نیست.
کشت: ارگانیسم‌هایی که در بیشتر محیط‌های آزمایشگاهی بازیابی شدند.
تست های تقویت اسید نوکلئیک: روشی حساس برای تشخیص سریع MSSA و MRSA در نمونه های بالینی

تست های شناسایی:

• کاتالاز: استافیلوکوک (+) را از استرپتوکوک و انتروکوک (-) جدا می کند.
• کواگولاز: استافیلوکوکوس اورئوس (+) را از سایر گونه های استافیلوکوک جدا می کند (-)
• پروتئین A: استافیلوکوکوس اورئوس (+) را از گونه های دیگر استافیلوکوک جدا می کند (-)

درمان، کنترل و پیشگیری

• عفونت های موضعی با برش و درناژ مدیریت می شوند.
• درمان آنتی بیوتیکی برای عفونت های سیستمیک: درمان تجربی باید شامل آنتی بیوتیک های فعال علیه MRSA باشد.
• درمان خوراکی می تواند شامل تری متوپریم- سولفامتوکسازول، کلیندامایسین یا داکسی سایکلین باشد.
• وانکومایسین داروی انتخابی برای درمان داخل وریدی است.
• درمان برای بیماران مبتلا به مسمومیت غذایی علامتی است اگرچه منبع عفونت باید شناسایی شود تا افراد دیگر در معرض آن قرار نگیرند.
• پاکسازی مناسب زخم ها و استفاده از مواد ضدعفونی کننده به جلوگیری از عفونت کمک می کند.
• شستن کامل دست ها و پوشاندن پوست در معرض آن به پرسنل پزشکی کمک می کند تا از عفونت یا سرایت به سایر بیماران جلوگیری کنند.
  در حال حاضر هیچ واکسنی در دسترس نیست.

“کیمیا زیست گستر نوین” در راستای ارتقاء تولیدات و سطح علمی کشور مبادرت به واردات و توزیع مواد شیمیایی و مصرفی آزمایشگاهی کرده است. هدف مجموعه ما تأمين مواد و تجهيزات مورد نياز در بخش هاى مختلف آزمايشگاهى، تحقيقاتى، بيمارستانى، صنعتى و … مي باشد.