هیدروژن پراکسید = هیدروژن دی اکساید = هیدروژن پراکساید = آب اکسیژنه
Perhydrol = Hydrogen peroxide
- کد: 108600
- اسم ماده: هیدروژن پراکسید %35
- فرمول شيميايي: H2O2
- وزن مولکولي: 34.01 گرم بر مول
- دماي ذوب: منفی 24 درجه سانتيگراد
- دماي جوش: 110درجه سانتيگراد
- حلاليت: 1280 گرم در ليتر
- غلظت: 1.13 g/cm3 در دماي 20 درجه سانتيگراد
- اسیدیته: 2 الی 4
- مقدار: در ظرف هاي پلاستيکي 1 و 2.5 لیتری در ظروف پلاستيکي – 25 و 200 کيلويي در بشکه
- شکل ظاهري: محلول بی رنگ
- دماي نگهداري: 2 تا 25 درجه سانتيگراد
- کاربرد: در صنایع دارویی و آرایشی – بهداشتی
- خطرات: GHS07 و GHS05
تاریخچه
نام علمی آب اکسیژنه هیدروژن پراکسید می باشد و اولین بار در سال 1818 میلادی توسط دانشمند فرانسوی به نام لویس ژاکوس تنارد شناخته شد. این کشف توسط واکنش باریم پراکسید با نیتریک اسید صورت گرفت.
هیدروژن پراکسید در سلولهای جانوری و گیاهی نیز تولید میشود، در اندامکی به نام پراکسی زوم، چون پراکسید هیدروژن تولید شده مادهای سمی است توسط آنزیم کاتالاز به سرعت بسیار بالا به آب H2O و اکسیژن O2 تجزیه میشود تاهم سمیبودن آن از بین برود و هم به لیپیدهای تولید شده توسط اندامک شبکه آندوپلاسمی آسیبی نرساند.
ویژگی
هیدروژن پراکسید یا آباکسیژنه (H2O۲) یک اکسنده متداول است که به عنوان سفیدکننده استفاده میشود. هیدروژن پراکسید سادهترین پراکسید است (پراکسیدها ترکیباتی هستند که دارای یک پیوند یگانه اکسیژن-اکسیژن هستند).
تجزیه این ماده باعث ایجاد رادیکالهای OH میشود که بیش از چند ثانیه در دسترس نمیباشند و در این مدت با خاصیت شدید اکسیدکنندگی خود، مواد آلی و معدنی را اکسید میکند.
آب اکسیژنه خالص H2O۲ یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ میباشد و با زحمت زیاد میتوان آن را تهیه نمود.
به مرور آب اکسیژنه تجزیه و تبدیل به آب و اکسیژن میگردد. این عمل تجزیه در محیط بازی سریعتر و در محیط اسیدی کندتر از محیط خنثی صورت میگیرد. همچنین در نور یا گرما تجزیه میشود بنابراین باید در ظرف کدر و دور از گرما نگهداری شود. اگر مدت مدیدی آب اکسیژنه را انبار کنند، ممکن است کاملاً تجزیه و تبدیل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخریب آب اکسیژنه تسریع میگردد مانند گرد دیاکسید منگنز و گرد فلزات.
کاربرد
- شستشوی جراحات
- سفید کردن لباسها
- درمان قارچهای پا
- شستشوی دهان و لثهها
- سفید کردن دندانها
- بهبود لکههای پوستی
- نظافت منزل
- درخشندگی موها
- بازیافت کاغذ
- ساخت موشک
کاربرد در پزشکی
آب اکسیژنه در گذشته به دلیل خاصیت ضدعفونیکننده آن در پانسمان زخمهای عفونی استفاده میشد ولی امروزه به دلیل آسیبی که به بافتهای مجاور وارد میکند دیگر در پانسمان استفاده نمیشود و فقط گاه برای ضدعفونی لوازم یا سطوح استفاده میشود. از آنجایی که آب اکسیژنه بوبر است گاه در درمان زخمهای بدبو مورد استعمال قرار میگیرد. در قرصهای اریتزون ۳۶٪ آب اکسیژنه به ۶۴٪ اوره متصل است و چون این قرصها را در دهان بگذارند، اکسیژن میدهد. پس هم میکروبهای دهان را میکشد و هم دندانها را سفید مینماید. آب اکسیژن رقیق را برای قرقره کردن هم بکار میبرند. ,و در ساختن داروهای سرما خوردگی تأثیر دارد.
شناسایی آب اکسیژنه
در یک لوله آزمایشی که قبلاً چند سانتیمتر مکعب محلول بیکرمات پتاسیم و قدری اسید سولفوریک رقیق ریختهایم آب اکسیژنه میافزاییم در نتیجه رنگ آبی تند که بعداً تبدیل به سبز میشود، ظاهر میگردد. به همین طریق میتوان وجود آب اکسیژنه را در اریتزون ثابت نمود.
گریدهای هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه)
هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه) با توجه به نیازهای متفاوت آن در صنایع مختلف، به چند دسته تقسیمبندی میشود:
- گرید دارویی (Pharmaceutical Grade) – هیدروژن پراکسید ۳ درصد
این گرید را میتوان از داروخانه به جهت تمیز کردن زخمها و ضد عفونی کردن لوازم خانه تهیه کرد. این درجه از ماده بهطور کلی حاوی تثبیت کننده است. همچنین از ترکیب آب اکسیژنه ۳درصد و اوره و بنزالکونیومکلراید در آبدیونیزه، بعنوان محلول ضدعفونی کنندهٔ دست و سطوح استفاده میشود. - گرید آرایشگر (Beautician Grade) – غلظت معمولاً ۳ تا ۱۲ درصد
این گرید به عنوان سفید کننده و تقویت کننده مو به کار برده میشود. - گرید معرف (Reagent Grade) – غلظت معمولاً ۳۰ درصد
این گرید در آزمایشهای علمی، تحقیقاتی، و پژوهشی است و از آن جایی که حاوی لرزشگیر است، در واکنشهای مختلف شیمیایی استفاده میشود.
اين محصول از برند مرک به دليل کيفيت خوب نسبت به ساير برندهاي معتبر دنيا مي تواند نياز بسياري از آزمايشگاه، مراکز تحقيقاتي و دانشجويان را برطرف کند.
“کيميا زيست گستر نوين” در راستاي ارتقاء توليدات و سطح علمي کشور مبادرت به واردات و توزيع مواد شيميايي و مصرفي آزمايشگاهي کرده است. هدف مجموعه ما تأمين مواد و تجهيزات مورد نياز در بخش هاى مختلف آزمايشگاهى، تحقيقاتى، بيمارستانى، صنعتى و … مي باشد.